Huzursuz Bacak Sendromu (HBS) Nedir?

Huzursuz Bacak Sendromu (HBS), beynin kendinden kaynaklanan semptomları olan nörolojik bir ‘duyusal bozukluk’ sendromu olarak karakterize edilir. Semptomlar dinlenmek ve uyumaya çalışmakla tetiklendiğinden uyku bozukluğu ve hareket bozukluğu olarak sınıflandırılır, çünkü semptomları hafifletmek için insanlar bacaklarını hareket ettirmek zorunda hisseder.

Huzursuz Bacak Sendromu (HBS) bacaklarda uyuşma,  karıncalanma veya elektriklenme gibi  rahatsız edici hislere ve onları hareket ettirmek için karşı konulmaz bir dürtüye neden olur. Semptomlar genellikle öğleden sonra veya akşam saatlerinde ortaya çıkar ve genellikle en çok geceleri kişi otururken veya yatakta yatarken şiddetlenir. Kişi hareketsiz kaldığında ve uzun süre oturduğunda da ortaya çıkabilir (örneğin, uçakla seyahat ederken veya film izlerken). Semptomlar gece boyunca şiddetlenebileceğinden, uykuya dalmak veya uyandıktan sonra uykuya dönmek zorlaşabilir. Bacakları hareket ettirmek veya yürümek tipik olarak rahatsızlığı giderir, ancak hareket durduğunda duyumlar genellikle geri döner.

Huzursuz Bacak Sendromu hakkında merak ettiğiniz konuları Uzm. Dr. Derya SAYLIK‘a sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. +90 (552) 470 58 98 nolu telefonumuzu arayarak bilgi alabilirsiniz.

HBS’nin bir beyin kimyasalı olan (transmitter) dopamini kullanarak,  hareketi kontrol eden (bazal gangliya adı verilen) beyin bölümlerinden birinde bir işlev bozukluğuyla ilişkili olduğunu gösterilmiştir. Düzgün, amaçlı kas aktivitesi ve hareketi sağlamak için dopamin gereklidir. Bu yolların bozulması sıklıkla istemsiz hareketlere neden olur. Bazal gangliyonların dopamin yollarının bir başka bozukluğu olan Parkinson hastalığı olan bireylerin HBS geliştirme şansı artmıştır. (HBS olan bireylerde Parkinson olma olasılığının arttığı gösterilmemiştir)

HBS’nin nedeni bilinmemektedir (birincil HBS olarak adlandırılır). Bununla birlikte, HBS’nin genetik bir bileşeni vardır ve semptomların başlangıcının 40 yaşından önce olduğu ailelerde bulunabilir. Belirli gen varyantları HBS ile ilişkilendirilmiştir. Kanıtlar, beyindeki düşük demir seviyelerinin de HBS’den sorumlu olabileceğini göstermektedir.

HBS ayrıca aşağıdaki faktörlerle veya altta yatan koşullarla ilişkili veya eşlik ediyor gibi görünmektedir (İkincil HBS) :

1. Demir eksikliği
2. Son dönem böbrek hastalığı ve hemodiyaliz
3. Bulantı ilaçlar (örn. proklorperazin veya metoklopramid),
4. Antipsikotik ilaçlar (örn., haloperidol veya fenotiyazin türevleri), serotonini artıran antidepresanlar (örn. fluoksetin veya sertralin) ve bazı soğuk algınlığı ve alerji ilaçları (eski antihistaminikler) (örneğin difenhidramin) gibi bazı ilaçlar
5. Alkol, nikotin ve kafein kullanımı
6. Hamilelik, özellikle son üç aylık dönemde; çoğu durumda, semptomlar genellikle doğumdan sonraki 4 hafta içinde kaybolur
7. Nöropati (sinir hasarı): Diabetik nöropati, lomber radikülopati vb 

Huzursuz Bacak Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Huzursuz Bacak Sendromu için spesifik bir test olmadığından, durum bir doktorun değerlendirmesi ile teşhis edilir. Hastalığın klinik olarak teşhis edilmesi için beş temel kriter şunlardır:

1. Genellikle anormal, rahatsız edici veya rahatsız edici hislerle ilişkilendirilen güçlü ve çoğu zaman ezici bir bacak hareket ettirme ihtiyacı veya dürtüsü.
2. Bacakları hareket ettirme dürtüsü dinlenme veya hareketsizlik sırasında başlar veya daha da kötüleşir.
3. Bacakları hareket ettirme dürtüsü en azından geçici ve kısmen veya tamamen hareketlerle giderilir. 
4. Bacakları hareket ettirme dürtüsü akşam veya gece başlar veya şiddetlenir.
5. Yukarıdaki dört özellik, başka herhangi bir tıbbi veya davranışsal duruma bağlı değildir.

Laboratuvar testleri, böbrek yetmezliği, demir eksikliği anemisi (demir eksikliği ile ilgili ayrı bir durumdur) veya HBS semptomlarına neden olabilecek hamilelik gibi diğer durumları ekarte edebilir. Kan testleri, demir eksikliklerinin yanı sıra HBS ile ilişkili diğer tıbbi bozuklukları belirleyebilir. 

Bazı durumlarda, polisomnografi (bireyin bütün gece boyunca beyin dalgalarını, kalp atışını, nefes alıp vermesini ve bacak hareketlerini kaydeden bir test) gibi uyku çalışmaları, uyku bozulmasının diğer nedenlerinin (örneğin uyku apnesi) varlığını belirleyebilir. Bir uyku çalışması sırasında uykunun periyodik uzuv hareketi, HBS tanısını destekleyebilir, ancak yine  de bu bulguların yalnızca HBS li bireylerde görülmediği unutulmamalıdır.

Huzursuz Bacak Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

HBS semptomları, periferik nöropati, diyabet veya demir eksikliği anemisi gibi ilişkili bir tıbbi duruma bağlıysa, bunların tedavisi ederek kontrol edilebilir.

Demir takviyesi veya ilaçlar genellikle faydalıdır, ancak hiçbir ilaç tüm bireyler için HBS’yi etkili bir şekilde yönetemez. Farklı ilaçların denemeleri gerekli olabilir. Ek olarak, düzenli olarak alınan ilaçlar zamanla etkisini kaybedebilir ve hatta durumu daha da kötüleştirerek ilaçların değiştirilmesini gerekli kılabilir.

Huzursuz Bacak Sendromu için tedavi seçenekleri şunları içerir:

Yaşam tarzı değişiklikleri. Bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve aktiviteleri, hafif – orta şiddette HBS semptomları olan kişilerde bir miktar rahatlama sağlayabilir. Bu adımlar arasında alkol ve tütün kullanımından kaçınmak veya azaltmak, düzenli bir uyku düzenini değiştirmek veya sürdürmek, ılımlı bir egzersiz programı ve bacaklara masaj yapmak, sıcak bir banyo yapmak veya bir ısıtma yastığı veya buz paketi kullanmak yer alır. 

Orta yoğunlukta aerobik ve bacak germe egzersizleri de hafif semptomlardan biraz rahatlama sağlayabilir. TENS türü elektroterapi cihazları da rahatlama sağlayabilir.

Demir

Ferritin ve transferrin doygunluğu adı verilen demir depolarında düşük veya düşüğe yakın normal kan testleri olan bireyler için ilk tedavi olarak demir takviyeleri denemesi önerilir. Semptomların azalması ile demir düzeyi takibi yapılarak, tedavinin seyri planlanır.

Anti-nöbet ilaçları (Antikonvülzan ilaçlar)

Nöbet önleyici ilaçlar, Huzursuz Bacak Sendromu  olanlar için ilk seçenek reçeteli ilaçlar haline geliyor. FDA, orta ila şiddetli HBS tedavisi için Gabapentin – Enacarbil’i onayladı. Bu ilaç, dopaminerjik tedavi kadar etkili görünmektedir ve en azından bugüne kadar, semptomların ilerleyici bir şekilde kötüleşmesi ile ilgili hiçbir sorun bildirilmemiştir (dopaminerjik tedavilerde semptomlar bir süre sonra artabiliyor, augmentasyon olarak adlandırılır). 

Standart gabapentin ve pregabalin formu gibi diğer nöbet önleyici ilaçlar, sinir ağrısının yanı sıra ürperme ve sürünme gibi duyusal bozuklukları azaltabilir. Baş dönmesi, yorgunluk ve uyku hali olası yan etkiler arasındadır. Son çalışmalar pregabalinin HBS tedavisinde dopaminerjik ilaç pramipeksol kadar etkili olduğunu göstermiştir, bu da bu ilaç sınıfının eşdeğer faydalar sağladığını düşündürmektedir.

Dopaminerjik ajanlar

Dopamin etkisini artıran bu ilaçlar, büyük ölçüde Parkinson hastalığını tedavi etmek için kullanılmaktadır. Gece alındıklarında Huzursuz Bacak Sendromu semptomlarını azalttığı gösterilmiştir. FDA, orta ila şiddetli HBS yi tedavi etmek için ropinirol, pramipeksol ve rotigotini onayladı. Bu ilaçlar genellikle iyi tolere edilir ancak mide bulantısı, baş dönmesi veya diğer kısa vadeli yan etkilere neden olabilir.

Dopamin ile ilgili ilaçlar HBS semptomlarının yönetiminde etkili olmasına rağmen, uzun süreli kullanım birçok kişide semptomların kötüleşmesine neden olabilir. Kronik kullanımda, kişi semptomları akşamın erken saatlerinde veya semptomlar günün her saatinde ortaya çıkana kadar daha erken yaşamaya başlayabilir. Zamanla, ilk akşam veya yatma vakti dozu daha az etkili hale gelebilir, geceleri semptomlar daha yoğun hale gelebilir ve semptomlar kolları veya gövdeyi etkilemeye başlayabilir. Neyse ki, bu belirgin ilerleme, kişiyi dopaminle ilgili tüm ilaçlardan uzaklaştırarak tersine çevrilebilir. 

Bazı kişilerde ortaya çıkan dopamin ilaçlarının bir diğer önemli yan etkisi de obsesif kumar veya alışveriş gibi dürtüsel veya obsesif davranışların gelişmesidir. Meydana gelirse, bu davranışlar ilacı durdurarak iyileştirilebilir veya tersine çevrilebilir.

Huzursuz Bacak Sendromu Olan İnsanlar İçin Prognoz Nedir?

HBS genellikle tedavisi olmayan ömür boyu süren bir durumdur. Bununla birlikte, mevcut tedaviler bozukluğu kontrol edebilir, semptomları en aza indirebilir ve dinlendirici uyku sürelerini artırabilir. Semptomlar yaşla birlikte giderek kötüleşebilir, ancak düşüş aynı zamanda ilişkili bir tıbbi durumdan muzdarip olan kişiler için biraz daha hızlı olabilir. HBS teşhisi, Parkinson hastalığı gibi başka bir nörolojik hastalığın başlangıcını göstermez. Ek olarak, bazı kişilerde remisyonlar vardır (semptomların günler, haftalar, aylar veya yıllar boyunca azaldığı veya kaybolduğu dönemler) ancak çoğu zaman sonunda semptomlar yeniden ortaya çıkabilir. HBS semptomları hafifse, gündüz önemli bir rahatsızlık oluşturmuyorsa bireyin uykuya dalma yeteneğini etkilemiyorsa, durumun tedavi edilmesi gerekmez.  

Biz ne yapıyoruz?

Biorezanans Terapileri; Özellikle tedaviye dirençli, uzun yıllardır HBS si olan hastalarda biorezonans terapileri ile kişileri rahatlatıcı protokoller oluşturulmuştur. Yine pek çok tedavi denenmiş artık bu tedavilere tolerans geliştirmiş (tedaviye vücut alışmış) kişilerde biorezanans terapileri oldukça yüz güldürücü sonuçlar vermektedir.

Kişilere uygulanan ruhsal rahatlatma ve Bach çiçekleri ile uygulanan hem terapi seansları hem de kişiye özel hazırlanan spreyleri içeren biorezonans tedavileri Huzursuz Bacak Sendromu tedavisinde tamamlayıcı tedavi olarak mutlaka akılda tutulmalıdır.

Huzursuz Bacak Sendromu hakkında merak ettiğiniz konuları Uzm. Dr. Derya SAYLIK‘a sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. +90 (552) 470 58 98 nolu telefonumuzu arayarak bilgi alabilirsiniz.