Tetik Parmak

Tetik parmak nedir ?

Tetik parmak el parmaklarını içeri büken yani iç tarafta bulunan tendonlarında gelişen inflamatuar (yangısal) bir durumdur. Bu durum parmaklarda kapatıp açmada zorlanma, bir süre sonra takılma, takılan bölgede ağrı hassasiyet gibi şikayetlere neden olur.

Ağrı ve  hassasiyetle başlayan şikayetler zamanla takılma şekline döner, bir süre kendi kendine açılsa da en sonunda diğer elin yardımını gerektirecek aşamaya gelir. Açılma genelde bir anda atma ya da bir anda boşalma şeklinde olduğundan bu durumda olan parmağa “tetik parmak” denilir. 

Pulley Nedir?

Eldeki parmaklarda  hareket vücudun diğer yapılarına göre daha komplike ayarlanmış bir anatomi ile sağlanır. Hareket için gereken kaslar el bileğinde sonlanırken bu kasların tendonları elin iç ve dış yüzeyi boyunca kemiklerin üzerinden geçip parmak kemiklerinde gereken yerlere tutunarak hareketi oluştururlar.

Parmak kemiklerinin etrafında “pulley” dediğimiz fasya kökenli tüneller vardır ve tendonlar yapıştığı yere gidene kadar bu pulleylerle kemiğin yakınınında tutulurlar. 

Tetik Parmak Nasıl Oluşur?

Tetik parmakta işte bu pulley dediğimiz bağ yapıda özellikle eli çok sık ve zorlayarak kullanmaya bağlı ödem ve şişlik gelişmeye başlar ve altında bulunan tendonu sıkıştırmaya başlar. Zamanla sıkışan tendonda da ödem gelişir ve tendonda da şişme görülür. Ağrı hassasiyet bu evrede başlar sıkışma arttıkça takılma başlar. Ödemin azaldığı dönemlerde takılma azalırken özellikle gece boyu hareketsiz kalma ile sabah ilk saatlerde tutukluk daha sık görülür.

Gün içinde hareketle bir miktar hareket kolaylaşırken zorlayıcı aktivitenin tekrar oluşmasıyla akşama doğru veya yoğun  çalışma sonrasında tendonda  ödem artar ve tekrar takılma ve kilitlenme oluşur.

Sıkışan tendonun sıkışmanın yoğun olduğu bölgesinde zamanla nodül oluşumu görülür ve nodül varlığı şikayetlerin şiddetini artırır.

Tetik Parmak Hangi Mesleklerde Sık Görülür?

Mekanik olarak zorlama en sık nedenidir ve terzilik, bahçıvanlık  gibi mesleklerde sık görülür. Yoğun örgü tığ işi, erkeklerde tamir veya operatörlük gibi işlerde ve müzisyenlerde de sık  görülür.

Özellikle düzgün takip edilmeyen diyabette sık görülür. Romatoid artrit, sedef artriti gibi romatizmal hastalıklara eşlik edebilir. Tiroid bozukluklarından özellikle hipotiroidi de sık görülebilir.

Yaş olarak her yaşta olabilir ancak 40-60 yaş arası sık görülebilir. Genel olarak elin 4. parmağında görülse de, başparmakta da sık görülür. Bazen doğuştan bebeklerde de tetik parmak (bükülü durur) olur ve en çok başparmakta görülür.

Tetik Parmak Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavide elin istirahata alınması çok önemlidir. Yaklaşık bir bir buçuk ay kadar özellikle sık yapılan ve tendinite neden olan harekete yönelik  kısıtlama iyileşmeyi hızlandırır.

Ağrılı hassas bölgeye yönelik ödem azaltıcı lokal kremler ve soğuk uygulama, ve ağızdan antiinflamatuar tedavi planlanır. Uzun süredir devam eden durumlarda takılmayı azaltmak amaçlı sıcak uygulama da iyi gelir.

Fizik tedavi özellikle parafin (sıcak mum tedavisi) beraberine ultrason (derin ısıtıcı) tedavisi çok ileri olmayan evrelerde oldukça iyi sonuçlar verir.

Lokal enjeksiyonlar özellikle nodül olan takılma başlamış hastalarda çok iyi sonuçlar verir Kişinin durumuna göre 1- 3 seans haftada bir planlanabilir. 

Tedavinin kalıcılığı açısından diyabetik hastada diyete ve tedaviye uyum, hipotiroidinin tedavi edilmesi önemlidir.

Tendon hasarına neden olan hareket tekrarları (örgü örme, bez sıkma, yoğun tamirat vb ) mutlaka azaltılmalı veya tamamen bırakılmalıdır.

Tüm bu yöntemlere cevap vermeyen durumlarda cerrahi tekniklerle nodül alınır fakat yukarıda bahsedilen önlemler alınmadığı sürece nüks (tekrarlama) ihtimali olacağı da unutulmamalıdır.

Uzm. Dr. Derya SAYLIK

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Ozon Terapi